W polskiej procedurze cywilnej obowiązuje zasada „iura novit curia”, zgodnie z którą Sąd zna prawo i nie musi opierać rozstrzygnięcia na podstawie prawnej wskazanej przez którąkolwiek ze stron. Ta zasada doznaje jednak pewnych wyjątków – jeden z nich dotyczący art. 5 Kodeksu cywilnego (dalej jako: K.c.), został sformułowany w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 17 lutego 2017 roku o sygn. akt V ACa 445/16.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 5 K.c.:

„Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.”.

Przepis został sformułowany w sposób pozwalający na jego szerokie zastosowanie w sytuacjach, w których wydanie rozstrzygnięcia choć zgodne z przepisami prawa, jest niesprawiedliwie w odbiorze społecznym.

W doktrynie podkreśla się, że art. 5 K.c. nie powinien być wykorzystywany powszechnie przez Sądy, gdyż jest rozwiązaniem absolutnie wyjątkowym i jego stosowanie powinno być ograniczone tylko do sytuacji rażąco niesprawiedliwych.

więcej

W dniu 10 stycznia 2017 roku Sąd Najwyższy wydał wyrok w sprawie o sygn. akt V CSK 222/16 dotyczącej roszczenia właścicieli przeciwko gminie o zapłatę odszkodowania na podstawie art. 36 ust. 3 Ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej: u.p.z.p.) z tytułu obniżenia wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Przepis art. 36 ust. 3 u.p.z.p. ma na celu wyrównanie właścicielowi (użytkownikowi wieczystemu) rzeczywistej szkody poniesionej na skutek uchwalenia albo zmiany planu miejscowego. Odszkodowania od gminy może dochodzić właściciel albo użytkownik wieczysty, jeżeli sprzedał nieruchomość za cenę niższą niż byłaby możliwa do uzyskania, gdyby planu nie uchwalono lub nie zmieniono i nie skorzystał wcześniej z uprawnień przewidzianych w art. 36 ust. 1 i 2 u.p.z.p., tj. z możliwości uzyskania odszkodowania albo wykupienia nieruchomości albo zamiany na inną nieruchomość, w związku ze szkodą spowodowaną niemożliwością albo istotnym ograniczeniem korzystania z nieruchomości zgodnie z dotychczasowym przeznaczeniem.

Zgodnie z art. 37 ust. 3 u.p.z.p. roszczenia, o których mowa w art. 36 ust. 3 u.p.z.p., można zgłaszać w terminie 5 lat od dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące.

więcej

Informujemy, że we wtorek, 2 maja 2017 r. Kancelaria J&N będzie nieczynna.

W sprawach pilnych prosimy o kontakt pod numerem telefonu 61 85 40 110.