zachowek - Kancelaria Prawna Jarzyński & Wspólnicy Sp.k.

Wysokość zachowku należnego pominiętemu spadkobiercy zależy wprost od wartości spadku. Regulacja ustawowa nie określa jednak według jakich cen należy dokonać oszacowania poszczególnych składników masy spadkowej. Możliwe jest zaprezentowanie w tym zakresie co najmniej kilku poglądów, z których każdy może mieć wymierne przełożenie na wysokość roszczenia.

W wielu sprawach istotne staje się ustalenie czy wartość spadku określać według stanu z chwili jego otwarcia (tj. śmierci spadkodawcy) oraz cen z daty orzekania o roszczeniach z tytułu zachowku, czy też poprzez przyjęcie stanu istniejącego np. w momencie sprzedaży składników masy spadkowej i według ceny uzyskanej przez spadkobiercę. Warto przy tym zwrócić uwagę, że roszczenie o zachowek przedawnia się z upływem 5 lat od momentu ogłoszenia testamentu (w szczególnych wypadkach od momentu otwarcia spadku). Pominięty spadkobierca ma zatem dosyć dużo czasu na dochodzenie swoich praw a w miarę jego upływu ceny poszczególnych składników mogą się zmieniać. więcej

Sąd Najwyższy w wyroku z 2 lutego 2017 roku o sygn. akt I CSK 260/16 wskazał, iż ustalając wartości składników majątku spadkowego dla celów obliczenia roszczenia z tytułu zachowku należy przyjąć ceny z dnia orzekania o zachowku.

Ponadto Sąd Najwyższy podkreślił, że dziedziczność posiadania oznacza dziedziczenie określonej sytuacji prawnej, w jakiej w chwili otwarcia spadku znajdował się spadkodawca.

W opisywanej sprawie Sąd ustalił, że spadkodawca w chwili śmierci był samoistnym posiadaczem nieruchomości przez okres 29 lat i 6 miesięcy. Testamentem sporządzonym w formie aktu notarialnego ustanowił swoją żonę jedyną spadkobierczynią. Po śmierci męża, kobieta wstąpiła do postępowania o nabycie prawa własności nieruchomości przez zasiedzenie, które to zakończyło się postanowieniem stwierdzającym, a następnie sprzedała nieruchomość.

Syn spadkodawcy złożył pozew o zachowek przeciwko spadkobierczyni.

Wysokość należnego zachowku wynika z art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego (dalej jako: K.c.):

„Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek)”.

więcej

Tag: zachowek

Należny zachowek oblicza się według cen z daty orzekania

Ustalenie wartości majątku spadkowego dla celów obliczenia zachowku